Οι φρονιμίτες (τρίτοι γομφίοι), αποτελούν δόντια τα οποία σχηματίζονται και ανατέλλουν  τελευταία στην στοματική κοιλότητα και συγκεκριμένα στο οπίσθιο τμήμα των γνάθων  μετά το πέρας της εφηβείας.

Επειδή η ανατολή τους γίνεται μετά την ανάπτυξη του σκελετού, δημιουργούνται προβλήματα χώρου με αποτέλεσμα να παραμένουν εγκλωβισμένοι τελείως (έγκλειστοι) ή μερικώς (ημιέγκλειστοι) εντός των γνάθων. Προκαλούν, για το λόγο αυτό, μια ιδιαίτερη συμπτωματολογία και για αυτό θα πρέπει να αφαιρούνται.

 

Ποιά προβλήματα δημιουργούν οι φρονιμίτες;

·       Φλεγμονή των ούλων (περιστεφανίτιδα, απόστημα): όταν ο φρονιμίτης είναι ημιέγκλειστος, βακτηρίδια μπορούν να εισχωρήσουν στον χώρο μεταξύ του βλεννογόνου (καλύπτρας) και του δοντιού και να προκαλέσουν φλεγμονή των ούλων με αποτέλεσμα πόνο, απόστημα , πυρετό, διόγκωση λεμφαδένων και δυσκολία στην διάνοιξη του στόματος.

·       Τερηδόνα ή καταστροφή (απορρόφηση) ριζών διπλανών δοντιών: η οδοντική πλάκα συσσωρεύεται μεταξύ των ούλων και του δοντιού, δεν καθαρίζεται εύκολα και μπορεί να δημιουργηθεί τερηδόνα.  Λόγω θέσης του φρονιμίτη, όταν έχει κλίση εμπρός, μπορεί να προκαλέσει καταστροφή των ριζών του διπλανού δοντιού.

·       Πολλές φορές ο φρονιμίτης  μπορεί να επηρεάσει το αποτέλεσμα της ορθοδοντικής θεραπείας.

·       Μπορεί να παρεμποδίζει την ανατολή του δευτέρου γομφίου, να δημιουργήσει μία μεγάλη κύστη ή ένα μεγάλο περιοδοντικό θύλακο στο διπλανό δόντι

·       Οι έγκλειστοι φρονιμίτες της άνω γνάθου μπορεί να προκαλέσουν οδοντογενή ιγμορίτιδα

·       Τραυματισμός των διπλανών μαλακών ιστών

 

Εξαγωγή εγκλείστου ή ημιεγκλείστου φρονιμίτη

 Η εξαγωγή του εγκλείστου ή ημιεγκλείστου φρονιμίτη γίνεται με μία μικρή χειρουργική επέμβαση, η οποία μπορεί να γίνει με τοπική αναισθησία, με μέθη (sedation) ή με γενική αναισθησία.

Αρχικά γίνεται λήψη του ιατρικού και οδοντιατρικού ιστορικού του ασθενούς και ακτινογραφικός έλεγχος με πανοραμική ακτινογραφία. Σε μερικές περιπτώσεις που υπάρχει και άλλη βλάβη πχ. μία κύστη ή ο φρονιμίτης βρίσκεται σε επαφή με τον πόρο του κάτω φατνιακού νεύρου χρειάζεται μία τρισδιάστατη ακτινογραφία όπως η τομογραφία κωνικής δέσμης (CBCT) ή αξονική τομογραφία (Dental Scan).

Σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να χρειασθεί φαρμακευτική αγωγή πριν την επέμβαση (αντιβιοτικά, παυσίπονα, στοματικό δ/μα για πλύσεις). Μετά την αναισθησία και την τομή στον βλεννογόνο (ούλα) ο φρονιμίτης αφαιρείται είτε ολόκληρος είτε τμηματικά ανάλογα με την δυσκολία. Στην περιοχή του τραύματος τοποθετούνται ράμματα, τα οποία αποπίπτουν (πέφτουν μόνα τους) ή αφαιρούνται μετά από μία εβδομάδα. Τις πρώτες 48 ώρες εμφανίζεται οίδημα (πρήξιμο) στην περιοχή, το οποίο σταδιακά περιορίζεται. Φαρμακευτική αγωγή θα χρειασθεί και μετά την επέμβαση.

 

Μετά την εξαγωγή του φρονιμίτη

Οι μετεγχειρητικές οδηγίες αφορούν την προστασία του θρόμβου τουλάχιστον τις πρώτες 24 ώρες. Απαιτείται μαλακή δίαιτα, ψυχρά επιθέματα και φαρμακευτική αγωγή.